Thập đại bệnh
Ghi lại bài nói chuyện của Đức Tổng
Giám mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận với giới trẻ Việt Nam tại Strasbourg,
Pháp, ngày 12.9.1998.
Giới thiệu
Muốn thành công trước hết phải chữa trị tận gốc mười (10)
chứng bịnh làm băng hoại xã hội ngày nay. Cuộc sống cộng đồng và Giáo hội, không
những ở Việt Nam mà ngay cả ở hải ngoại, hiện đang có những bất ổn. Không hoặc
chưa phát huy được nét tích cực của mình. Do đâu? Có rất nhiều căn nguyên. Những
căn nguyên này là những chứng bịnh vừa nguy hiểm vừa truyền nhiễm đang hoành
hành trong xã hội, và có cơ nguy làm cho cuộc sống xã hội băng rã. Tôi qui chúng
lại thành mười bệnh lớn: Thập đại bệnh.
Bệnh này thể hiện qua tâm trạng chỉ nhớ và khen cái quá khứ
của mình mà thôi và đóng khung lại trong đó. Ngày tôi bị đưa đi tù ra Bắc, thỉnh
thoảng gặp giáo dân và ai cũng hớn hở tâm sự: "Thưa cha, chúng con thấy sung
sướng nhất là thời còn Đức khâm sứ . Chúng con đi rước kiệu đầy đường phố, quanh
cả bờ hồ Hoàn Kiếm, và thấy Đức khâm sứ quỳ trên chiếc xe, tay cầm Mình Thánh
Chúa, mặt ngài sáng láng đỏ hồng như mặt trời. Không biết bao giờ chúng con mới
trở lại được như thời kỳ có Đức khâm sứ!". Ta không quên quá khứ, vì đó là bài
học kinh nghiệm, nhưng ta không dừng lại đó, ta nhìn tương lai để xây dựng còn
đẹp hơn xưa.
Bà con chỉ sống trong quá khứ, mong trở về quá khứ. Mà thời
gian thì bao giờ quay trở lại!
Tôi đi nhiều nơi, gặp nhiều anh chị em tới một tuổi nào đó.
Chén thù chén tạc bên nhau than thở: "Biết bao giờ bọn mình trở lại được thời
Cộng hoà. Mọi thứ rẻ mạt. Lương tháng mấy nghìn. Một tạ gạo giá chỉ mấy trăm
bạc. Sướng thiệt!"
Ta đang ở năm 1998, làm sao mà lùi lại 1960 được!
Do vậy mà chúng ta đâm ra thiển cận. Thay vì nhìn tới thì
lại nhìn lui. Giống như người lái xe, không nhìn đằng trước mà cứ chăm chăm vào
kính chiếu hậu để ngắm xe sau. Vậy làm sao mà tiến được.
Mà dù thế nào thì mình vẫn phải sống. Quá khứ không bao giờ
trở lại. Và thời gian thì cứ tiến mãi.
Nhìn lại gương Chúa Giêsu. Từ trời cao xuống thế, Ngài cứ
nhắm tới, một mạch đi tới và cứ nói: "Thầy sẽ lên thành Giêrusalem chịu nạn".
Ngài dư biết cuộc tử nạn sẽ rất đau đớn, nhưng vẫn đi tới, chấp nhận. Bởi qua
cái đau khổ đó con người được cứu độ.
Cũng vậy, nếu chúng ta muốn cho Đất nước và Giáo hội mình
tiến, thì phải nhìn về tương lai. Không quên quá khứ, vì đó là bài học cho tương
lai. Nhưng đừng có viễn mơ lui lại quá khứ.
Mỗi người, mỗi thời đại đều có cái hay, cái đẹp. Phải làm
sao biết khai triển cái hay cái đẹp đó cho hiện tại đang sống, chứ đứng đó mà
than thở tiếc nuối thì ích gì ! Nhìn quá khứ để tạ ơn Chúa, để sám hối. Nhìn
hiện tại để hăng say phục vụ với trách nhiệm - Nhìn tương lai với hy
vọng.
