Lòng tốt
Lòng tốt là những việc làm cao đẹp
nhằm giúp đỡ người khác. Lòng tốt đã tồn tại nơi con người từ khi họ xuất hiện
trên trái đất, như một thuộc tính được Thượng đế phú bẩm. Nhờ lòng tốt, con
người quan tâm và sống tình liên đới với tha nhân. Trong một xã hội hiện đại,
lòng tốt càng ngày càng hiếm và trở thành một thứ “xa xỉ phẩm”. Những hành động
tự nó là đơn giản, nhằm giúp đỡ người khác trong mối tương quan người với người
đã trở thành “hành động lạ” và hiếm hoi. Gần đây, một số báo điện tử đưa tin và
hình ảnh anh lái xe taxi đã dừng xe để đưa một cụ già sang đường ở Hà Nội. Hành
động này lập tức được coi là một “hành động lạ”, được nhiều người tán dương và
bình luận với những ý kiến rất tích cực. Giúp đỡ người cao tuổi là lời khuyên
của ông bà cha mẹ đối với trẻ em khi chập chững vào đời và là bài học thời “vỡ
lòng” mà nay được coi như một nghĩa cử anh hùng! Bởi lẽ những hành động này rất
ít thấy trong cuộc sống, do nhiều nguyên nhân khác nhau: hoặc người ta quá bận
rộn, không có thời gian, hoặc con người đã trở nên vô cảm dửng dưng đối với
người khác. Cũng có khi lòng tốt bị nghi ngờ, dẫn đến hậu quả là “làm phúc phải
tội”, từ đó nảy sinh tình trạng “cháy nhà hàng xóm bình chân như vại”.
Từ bao đời nay, cuộc sống ở nông
thôn vẫn được coi là thân thiết, nặng tình nặng nghĩa. Hàng xóm láng giềng tắt
lửa tối đèn có nhau, vui buồn cùng chia sẻ. Tuy nhiên, cuộc sống an bình này
cũng đang thay đổi. Do phong trào thành thị hoá nông thôn, tình làng nghĩa xóm
đang dần trở nên khô khan, cách biệt. Cùng với những bức tường ngăn cách mỗi
gia đình để bảo đảm an ninh và thiết lập một không gian riêng, những người láng
giềng vốn gắn bó bỗng trở nên xa cách, theo kiểu “đèn nhà ai nấy rạng”. Lòng
tốt trở nên càng ngày càng hiếm.
Trong bối cảnh xã hội còn tồn tại
nhiều tiêu cực, niềm tin đã bị đánh cắp. Đã có nhiều cá nhân và tổ chức nhân
danh “từ thiện” để trục lợi bất chính. Đây là những hành động vô luân trái với
đạo đức, vì họ lợi dụng người nghèo hoặc nỗi đau của những bệnh nhân để kiếm
tiền. Thời gian qua, nở rộ những công ty, những văn phòng huy động vốn với danh
nghĩa “giúp người nghèo vượt khó”, nhưng thực chất là lừa đảo, làm cho người
nông dân đã nghèo nay thêm khốn đốn vì nợ nần chồng chất chưa biết đến bao giờ
mới có khả năng trả nợ. Đơn cử trường hợp Trung tâm hỗ trợ người nghèo ở huyện
Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá (x. bài viết trên Báo điện tử Lao Động, ngày
21-6-2016). Nạn nhân là những người nông dân ít học, dễ tin và ôm ấp giấc mơ
nhanh chóng đổi đời, nhưng niềm tin của họ đã bị trao nhầm chỗ.
Vào thời bùng nổ thông tin như hiện
nay, một số phương tiện truyền thông có khuynh hướng chú trọng đến những tin
tức giật gân, thu hút sự tò mò của độc giả, thính giả. Mỗi khi vào các báo điện
tử, những tin tức được đọc nhiều nhất thường là những vụ giết người cướp của,
những cuộc tình tay ba tay tư, những vụ đánh ghen hoặc những bê bối liên quan
đến giới nghệ sĩ, người mẫu, trong khi những người tốt việc tốt ít được đề cập.
Thực ra, giữa một xã hội có nhiều bóng tối, vẫn có nhiều lắm những người hy
sinh âm thầm phục vụ tha nhân, trong số đó, phải kể đến những bác sĩ tâm huyết
cứu người; những thày cô giáo âm thầm mang cái chữ lên vùng cao cho trẻ em
thiểu số; những tu sĩ phục vụ trong các trại phong, hoặc trung tâm chăm sóc
bệnh nhân SIDA hay khuyết tật; những bạn trẻ thiện nguyện miệt mài tham gia
những phong trào làm cho cuộc sống xanh sạch đẹp, những lái xe taxi tuy nghèo
nhưng tìm trả lại tiền của khách để quên; những em sinh viên nhặt được của rơi
tìm trao lại cho người đánh mất… Họ là những đốm lửa bừng sáng trong đêm đen,
đem niềm vui cho cuộc đời và góp phần làm lan toả hương thơm của lòng nhân ái.
Thực thi những nghĩa cử tốt đẹp để
giúp người khác là nét đẹp truyền thống của người Việt Nam chúng ta. Trong kho
tàng văn hoá của dân tộc, tình tương thân tương ái được thể hiện qua những câu
ca dao tục ngữ, những làn điệu dân ca, những lời ru ầu ơ của mẹ và những lời
dạy của các bậc thánh hiền. Những lời dạy đơn sơ mà phong phú ấy đã góp phần
làm nên tâm thức “thương người như thể thương thân” của con Lạc cháu Hồng. “Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy
rằng khác giống nhưng chung một giàn”. Đối với những người Việt sống xa
quê, tình tương thân tương ái vẫn ghi sâu nơi tiềm thức của họ và được cụ thể
hoá qua những nghĩa cử nhân ái, quảng đại giúp đỡ người nghèo.
Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu nhấn
mạnh đến lòng tốt trong mối tương quan huynh đệ giữa con người với nhau. Người
dạy: “Tất cả những gì anh em
muốn người ta làm cho mình, thì chính anh em cũng hãy làm cho người ta” (Mt 7,12). Người cũng dạy, hãy cho đi
một cách vui vẻ mà không cần tính toán. Một tấm lòng quảng đại, quan tâm đến
người khác sẽ được chính Thiên Chúa đền bù và trọng thưởng: “Anh em hãy cho, thì sẽ được Thiên
Chúa cho lại. Người ta sẽ đong cho anh em đấu đủ lượng đã dằn, đã lắc và đầy
tràn, mà đổ vào vạt áo anh em. Vì anh em đong bằng đấu nào, thì Thiên Chúa sẽ
đong lại cho anh em bằng đấu ấy” (Lc
6,38). Qua dụ ngôn người Samari nhân hậu, Chúa Giêsu đã ca ngợi lòng tốt của
một “người ngoại”. Người này đã cảm thương và cứu giúp người bị nạn không hề
quen biết, đồng thời chăm sóc chu đáo tận tình. Bài học rút ra từ câu chuyện dụ
ngôn này là lời khuyên: “Hãy
đi và làm như vậy!” (x. Lc
10, 29-37).
Lòng tốt của Thiên Chúa là một điểm
nhấn quan trọng trong giáo huấn của Thánh Kinh. Thiên Chúa là Đấng Tốt Lành.
Lòng Tốt của Ngài được diễn tả bằng nhiều danh xưng khác nhau: sự thánh thiện,
lòng nhân hậu, lòng thương xót, lòng kiên nhẫn, lòng bao dung tha thứ. Lòng tốt
của Ngài là mẫu mực cho con người, như đích điểm mà con người phải phấn đấu để
đạt tới: “Anh em hãy nên hoàn
thiện như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện (Mt 5,48). Nên hoàn thiện, trước
hết là những cố gắng loại bỏ khiếm khuyết nơi bản thân, và sau đó là thể hiện
lòng tốt qua những nghĩa cử cao đẹp đối với những người xung quanh. Đức ái là
điều răn quan trọng nhất của những ai tin Chúa, đến nỗi khi thi hành đức ái là
họ đã chu toàn Lề Luật (x. Rm 13,10). Khi thực thi lòng tốt với tha nhân, người
tín hữu tin rằng họ đang phản ánh lòng nhân hậu của Thiên Chúa, bởi lẽ, Thiên
Chúa là Đấng “chậm giận và giàu tình thương” (Tv 102, 8).
“Lòng tốt là thứ ngôn ngữ mà
người điếc có thể nghe và người mù có thể thấy” (Mark Twain, nhà văn người Mỹ 1835-1019). Lòng tốt đích
thực không dựa trên những “lời có cánh”, nhưng
xuất phát từ trái tim và làm cho người khác dễ dàng cảm nhận. Lòng tốt toả
hương thơm như đoá hoa, không ồn ào gây chú ý, không giả tạo lấy tiếng khen,
nhưng chân thành và hướng tới tha nhân với tâm tình yêu thương trìu mến.
Ai trao tặng lòng tốt thì chính
mình sẽ được nhận lại. Rainer
Maria Rilke, nhà thơ người Áo (1875–1926), đã viết:“Có điều kỳ diệu xảy đến
với những người thực sự biết yêu thương: họ càng cho nhiều, họ càng có nhiều”.
Thánh Phanxicô thành Axidi khẳng định với chúng ta: “Chính khi hiến thân là khi được
nhận lãnh; chính lúc quên mình là lúc gặp lại bản thân”. Chắc chắn ai trong
chúng ta cũng đã hơn một lần cảm nghiệm được điều kỳ diệu này trong cuộc sống:
khi cho đi là chúng ta nhận lại. Người châu Phi có câu ngạn ngữ: “Lòng tốt như ngọn lửa, càng cho
đi, càng lan rộng và lớn mãi”. Bạn và tôi, ngày hôm nay, chúng ta hãy cố
gắng để thực hiện một nghĩa cử tốt đẹp, dù rất nhỏ bé và đơn sơ, đối với những
người chúng ta gặp gỡ. Những lời nói tốt đẹp thân thiện nhằm động viên khích lệ
người đang buồn bã bi quan, hay sự giúp đỡ người cô thế cô thân về tinh thần
hoặc vật chất, rất cần thiết trong mối tương quan với đồng loại. Có thể sự giúp
đỡ ấy chẳng làm được gì lớn lao hay không mang tham vọng thay đổi thế giới,
nhưng chắc chắn một điều, Bạn và tôi, chúng ta cảm nhận được niềm vui vì được
góp phần diễn tả lòng tốt của Thiên Chúa trong cuộc đời.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét