(trích tập sách Nhân bản Kitô Giáo dẫn đến trưởng thành)
Khi tôi còn là trẻ con, tôi nói năng như
trẻ con, hiểu biết như trẻ con, suy nghĩ như trẻ con; nhưng khi tôi đã thành
người lớn, thì tôi bỏ tất cả những gì là trẻ con. (1Cr 13, 11).
1/17: Hãy sống tốt đẹp trong giây phút
hiện tại. Vì quá khứ chỉ còn là kinh nghiệm, tương lai ngoài vòng tay ta,
chỉ có hiện tại mang theo mình một trách nhiệm.
Khi ta chọn điều
tốt để làm, phải nhớ rằng có ba cấp độ tốt: Tốt thôi, tốt hơn, tốt nhất (x
Rm 12, 2). Do đó trong cùng một điều kiện, một hoàn cảnh, một khả năng, phải
tìm cách làm việc đạt hiệu quả tốt nhất để nên giống Cha trên trời (x Mt 5,
48).
Vậy từng giây hiện
tại đẹp, làm nên phút hiện tại đẹp; từng phút hiện tại đẹp, làm nên giờ hiện
tại đẹp; từng giờ hiện tại đẹp, làm nên một ngày hiện tại đẹp; từng ngày hiện
tại đẹp, đan kết thành một cuộc đời đẹp.
2/17: Hãy đón nhận chân lý bất cứ từ
phía nào tới. Dù đối phương là kẻ thù hay con nít, hãy học nơi họ điều tốt.
Vì mọi chân lý phát xuất từ Thiên Chúa. Do đó, đón nhận chân lý là đón nhận
Thiên Chúa; khước từ chân lý là loại trừ Thiên Chúa! (x Mt 23, 8-10; Lc
10,16). Thậm chí ta phải noi gương quỷ hai điều: Nó rất mau lẹ và rất thuộc
Lời Chúa. Thực vậy, khi nó cám dỗ Adam-Eva, cũng như cám dỗ Đức Giê-su, nó dùng
Lời Chúa để tấn công (x St 3,1-7 ; Mt 4,1-11).
3/17: Đừng đồng hóa điều vẫn có với điều
hoàn hảo. Sự hoàn hảo chỉ có được vào ngày cánh chung. (x Mt 9, 16;1Ga 3,
2).
Thí dụ một vật cổ
không hợp với nhu cầu sinh hoạt của tập thể trong hiện tại, thì phải dẹp bỏ
điều vẫn có, đừng bám lấy tín điều “phi cổ bất thành kim”, mà để điều cổ
ấy có phương hại, ngăn trở cho sinh hoạt tập thể. Do đó, ta nên coi chừng khi
quá tôn kính những tập tục “truyền thống”. Chúa Giê-su phản đối kẻ giữ
đạo trên môi mép, vì chúng cố thủ “truyền thống”, đó là cớ người ta giết
Ngài! (x Mc 7, 6t)
4/17: Không nên nói: “Nhiệt tình cộng
với ngu dốt là phá hoại!” mà phải nói: “Nhiệt tình mà thiếu Thánh
Thần mới là kẻ phá hoại.”
Bởi vì thế nào là
ngu dốt? Thế nào là sáng suốt? Ông Phao-lô khi chưa có Thánh Thần, ông cho
những người theo đạo Công giáo là ngu dốt, còn ông mới là người khôn ngoan sáng
suốt và rất nhiệt tình thờ Chúa theo luật Mô-sê dạy. Do đó ông hăng hái ra tay
triệt hạ những người theo đạo Công giáo ở Đa-ma! Nhưng sau khi ông được Chúa
cho khỏi “mù”, vì được Chúa Thánh Thần chiếm đoạt, ông đã trở nên Tông Đồ nhiệt
thành nhất của Chúa hơn các Tông Đồ thượng đẳng (x Cv 9; 2Cr 11, 5).
5/17: Hãy nhiệt tình trong mọi việc làm,
nhưng không bắt buộc người khác phải nhiệt tình như mình, vì như thế sẽ
trở nên kiêu hãnh và là kẻ khó tính với người khác.
6/17: Không phải mọi hiệp nhất đều đưa
đến sự sống. Nhưng biết nhờ Thánh Thần chia rẽ người khác mới đem lại sự
sống. Cụ thể thánh Phao-lô được Thánh Thần soi sáng, ông nói về sự sống lại để
chia rẽ Biệt phái và Sa-đốc, nhờ đó ông thoát chết! (x Cv 23, 6-10).
Vậy chỉ nhờ Chúa
Thánh Thần hiệp nhất mọi người trong Chúa Giê-su Phục Sinh mới đem lại sự sống
thật (x Ga 17,3.21). Bởi vậy, trước khi ta rước Lễ, ta nghe vị chủ tế
cầu nguyện cho cộng đoàn: “Xin cho chúng con được hiệp nhất theo thánh ý
Chúa”. Vì càng nhiều điều đúng mà thiếu hiệp nhất, sự ác càng gia tăng. Thí
dụ: Vợ muốn bán nhà ở thành phố về quê sinh sống vì như thế thì tốt hơn trong
việc giáo dục con cái; nhưng chồng thì lại chủ trương ở lại thành phố tốt hơn,
vì con cái đi học tiện lợi. Nếu hai vợ chồng, ai cũng quyết định làm theo điều
tốt mỗi người đã xác định, thì gia đình tan rã!
7/17: Nên bình tĩnh và sáng suốt nghe góp ý
-
Ai
khen ta mà khen đúng, ấy là bạn ta.
-
Kẻ
nịnh hót tâng bốc ta, nó là thù ta.
-
Người
chê ta mà chê đúng, đấy là thầy ta. (x Mt 23)
Bởi vì yêu
hoa không có nghĩa là yêu cả con sâu nằm trong bông hoa, mà phải giết con sâu
đó, dù có phải làm rụng phấn hoa.
8/17: Khi ta bị đàm tiếu, nếu không
phương hại lớn đến người khác thì ta không nên cải chính trước công luận. Vì
bất cứ điều gì ta bị đàm tiếu mà cũng vội vàng phân bua với mọi người như thế
vô tình ta đã làm lan rộng chuyện người khác đã nói xấu ta mà thôi! Có khi
người nghe lại nói: “Không có lửa, sao có khói!”
9/17: Nói sự thật một nửa là cách
nói láo độc hại nhất! Ví dụ: “Vâng lời trọng hơn của lễ!” Không lẽ
ta phải vâng lời cả điều sai trái sao?
Vì thế ta phải nói
trọn sự thật rằng: “Vâng Lời Chúa (Chân Lý) thì trọng hơn của lễ.”
(x 1Sm 15)
Hay không được
nói: “Chúa yêu thương kẻ có tội”. Nếu thế thì ta cứ phạm tội? Do đó phải
nói đầy đủ Lời Chúa: “Chúa yêu thương kẻ có tội biết sám hối xin Chúa thương
xót” (x Lc 5, 32).
10/17: Bạn đừng lo người khác không biết đến
tài đức của bạn. Một hãy lo cho mình có tài có đức thật. Chúa phán: “Không
ai thắp đèn rồi lấy thùng úp lại nhưng đặt trên giá cao để soi sáng mọi người
trong nhà” (x Mt 5, 15).
Người đi không cầu
có bóng mà bóng vẫn theo, người hô không cần tiếng vọng, mà tiếng vẫn dội. Kinh
Thánh nói: Cả đến tạo vật nó còn biết tôn vinh Thiên Chúa qua vẻ đẹp và kỳ công
Chúa cho nó: “Chẳng một lời một lẽ, chẳng nghe thấy âm thanh, mà tiếng vang
đã dội khắp hoàn cầu và thông điệp loan đi tới chân trời góc biển” (Tv19/18,
4-5).
Vậy: “Hãy để kẻ
khác khen ngợi con, chớ không phải miệng con, một người xa lạ chớ không phải
môi con” (Cn 27, 2).
11/17: Ở đâu có tình yêu, ở đấy có
quà tặng! (x Ga 3, 16). Nên đừng ai yêu bằng đầu lưỡi, nhưng bằng
việc làm thực sự! (x 1 Ga 3, 18)
12/17: Muốn làm lớn phải kết hợp
với Chúa Giê-su phục vụ đồng loại. Do đó Chúa dạy các môn đệ: “Chúng con
muốn làm lớn, trước nhất phải uống chén của Thầy” (x Mt 20, 23).
Uống chén của Thầy Giê-su chính là hiệp thông Thánh Thể (x 1Cr 11, 25-26).
13/17: Chỉ dùng tiền của vào bốn mục đích:
1- Làm phát triển Tin Mừng và xây dựng Hội Thánh (x GLHT số
2041-2043). Đây là điều răn thứ 5, điều răn mới trong 5 điều răn của Hội
Thánh.
2-
Nuôi sống bản thân (x St 2, 16).
3-
Tạo ra phương tiện để phục
vụ (x Lc 19, 11t).
4-
Chia sẻ cho người không có
khả năng tự kiếm sống: trẻ con, người già, người
tàn tật… (x Mt 25, 31-46).
14/17: Muốn
có đối thoại, phải dựa trên nguyên tắc:
1-
Hai bên đều có cùng một trình
độ tri thức.
2-
Hai bên đều dựa trên công bằng
và bác ái.
3-
Hai bên cùng chịu trách nhiệm
khi đưa đến một quyết định nào.
4-
Hai bên đều đưa ra một đường
lối khả thi và thực tiễn.
15/17: Chỉ nói
đúng thôi, thì chưa đạt, mà phải nói khéo nữa. Thánh Phao-ô dạy: “Lời
nói hằng phải thanh nhã, mặn mà, ý nhị, biết đối đáp sao cho phải với mỗi một
người.” (Cl 4, 6) Vì đúng mà thiếu khéo là đổ vỡ, muốn khéo ta hãy
cầu nguyện xin Chúa Thánh Thần hướng dẫn.
16/17: Không
thể nói: “Đạo nào cũng dạy điều tốt”. Vì thế nào là tốt? Thế nào là xấu? Khi A-dam, E-và
lấy ý mình hơn ý Chúa, họ cho là tốt! Thế là sự dữ bắt đầu xuất hiện trên thế
gian! (x St 3).
Vậy chỉ khi nào ta
thực hành ý Chúa, thì đó mới là tốt. Bất cứ điều gì nghịch ý Chúa, dù cha mẹ
cho đó là tốt, Chúa vẫn không cho phép ta tuân theo (x Mt 10, 37; 23, 1-12).
17/17: “Tự do tôn giáo” có giá trị gì
không? Điều này chỉ có giá trị cứu độ khi người ta được tự do tin theo Chúa
trong Hội Thánh Ngài lập mà thôi. Vì “dưới gầm trời này, ngoài danh Chúa
Ki-tô, không có danh nào khác được ban tặng cho loài người hòng được ơn cứu độ!”
(Cv 4, 10-12).
18/17: Tránh kiểu nói: “Không làm
thì cũng đừng ăn!”. Nếu thế thì đối với người già yếu, con nít không làm
thì cũng không được ăn sao?!
Vậy hãy nói như
thánh Phaolô dạy:“Ai không muốn làm thì cũng đừng ăn!” (1Tx 3,
10).
Giá trị của con
người lao động hệ tại ở chỗ “muốn làm”. Có muốn làm, công việc
mới hoàn hảo, mới là yêu thương. Người muốn làm mà không làm được là người đáng
thương, và ta phải kính trọng họ.
19/17: Không được nói: “Lao động
là vinh quang!”. Nếu thế thì kiếp trâu, ngựa nó vinh quang hơn loài người!
Vậy phải nói: “Lao
động đưa con người đến vinh quang”,vì lao động là phương thế cho con người
đạt đến hạnh phúc!
Nếu ta lấy phương
tiện làm mục đích thì vô cùng độc ác. Ví dụ: Tiền là phương tiện rất cần cho
nhu cầu sự sống của ta, nhưng nếu lấy tiền làm mục đích trên đời, thì người ta
giết nhau như ngóe!
20/17: Đường thành công hơn lòng
mong ước, hãy nhớ sống 7 điều sau đây:
1- Chọn ít điều và hợp thời cơ: Hãy chọn ít điều nhất theo khả năng, và
đầu tư hết khả năng vào điều đó! Đồng thời, chộp ngay lấy thời cơ. Ông
Héraclitus nói: “Không ai có thể tắm hai lần trong một khúc nước sông đang
chảy!” Thánh Phao-lô dạy: “Ai lừng khừng sẽ làm mất ơn Chúa, trở nên kẻ
cay đắng, gây xáo trộn và làm hư hỏng nhiều người” (Dt 12, 15).
2-
Định hướng cho cuộc đời: “Hãy quên phía sau mà lao mình tới trước, nhắm đích chạy đến giải
Thiên Chúa đã ban bố trong Đức Giê-su Ki-tô” (Pl 3, 14). Nếu không như thế thì “anh chạy khỏe lắm, nhưng lại trật đường
mất rồi!” (thánh Augustin).
Nhiều người bỏ cuộc không phải vì thiếu tài
năng, nhưng làm việc thiếu mục đích và thiếu ý chí. Hãy nhớ: “Thành công
do quả quyết, thất bại bởi do dự”.
3-
Nhớ bốn chữ “H”:
Muốn làm gì phải HỌC trước.
Học muốn thấu đáo phải HỎI.
Hỏi đến HIỂU cho rõ.
Hiểu rồi đem thực HÀNH.
Nói tắt: HỌC – HỎI – HIỂU – HÀNH.
Muốn thành công trên thương trường, cần 4 chữ “P”:
-
Product: Sản phẩm.
-
Price: Giá cả.
-
Promotion: Quảng cáo.
-
Place: Thị trường.
Nghĩa là muốn có nhiều tiền phải biết làm ra sản phẩm (product), giá cả (price)
phải hợp túi tiền nhiều người, biết quảng cáo (promotion) để
nhiều người ham thích, tìm được thị trường (place) tiêu thụ tốt.
Muốn thành công nên thánh, cần 4 chữ “L”:
-
LÝ : Làm vì Chân Lý.
-
LẸ : Mau Lẹ chộp ngay thời
cơ.
-
LIỀU : Liều cả mạng sống.
-
LỲ : Gan Lỳ, can đảm, kiên
nhẫn.
Sở dĩ ta cần có 4 chữ “L”, vì ta dựa
vào hành động đức tin của bốn người khiêng người bất toại: Họ cần gặp Ðức
Giê-su là gặp được Chân Lý; họ muốn khiêng người bất toại vào nhà cho
Ðức Giê-su, nhưng không thể được, vì trong nhà chật ních người, thế là họ mau Lẹ
leo ngay lên mái nhà, dù không phải là nhà của họ, mà họ dám Liều đục
mái thượng để thả người bất toại xuống cho Đức Giê-su; khi đục một lỗ to trên
sân thượng, chắc chắn bị nhiều người phản đối, thế nên họ phải gan Lỳ,
kiên nhẫn, can đảm, mới thả người bất toại xuống cho Đức Giê-su để được chữa
lành (x Mc 2, 1-12).
4- Kiên nhẫn để khắc phục gian khổ, ông Nguyễn Bá Học nói: “Đường đi khó, không
phải vì ngăn sông cách núi, nhưng khó vì lòng người ngại núi e sông!”
5- Làm việc phải say mê. Triết gia Kierkegaard nói: “Mọi vấn đề ăn
thua với cuộc sống hệ tại ở chỗ đam mê, suy nghĩ về vấn đề gì mà không đam mê,
thì không suy nghĩ gì cả”. Làm việc gì mà không đam mê, thì chỉ làm như con dã
tràng se cát.
6- Làm việc vì yêu Chúa. Ta phải kết hợp với Đức Ki-tô, để việc ta làm
trở thành việc của Thiên Chúa có giá trị vĩnh cửu, cứu độ ta (x Cv 5, 39); trái
lại, làm điều tốt mà không nhờ Giê-su, với Giê-su, trong Giê-su (x Rm 11, 36),
thì đó là nhân bản, là việc của loài người, trước sau sẽ tan biến (x Cv 5, 38).
7- Làm việc phải bền chí. Chúa Giê-su dạy: “Ai bền đỗ đến cùng, người
đó mới được cứu độ” (Mt 24,13). Ca dao tục ngữ Việt Nam
-
Có chí thì nên.
-
Có công mài sắt có ngày nên
kim.
-
Nước chảy đá mòn.
21/17: Đừng
để thời giờ qua đi mà không sinh ích. Hãy sống hữu ích ngay trong thời gian
mình có, tùy hoàn cảnh đang sống, ta hãy biết chọn việc: không
chỉ tốt thôi, mà phải tốt hơn, đặc biệt là tốt nhất! (x Rm 12, 2)
22/17: Ý
THỨC VỀ GIÁ TRỊ LAO ĐỘNG.
Thánh Công Đồng Va-ti-ca-nô II trong Hiến
Chế Hội Thánh Trong Thế Giới Hôm Nay số 35 dạy: “Hoạt động của con người
phát xuất từ con người, nên quy hướng về con người. Thật vậy, khi làm việc, con
người không những biến đổi sự vật và xã hội, mà còn cải thiện chính mình. Bởi
vì khi làm việc, con người học biết được nhiều điều, phát triển tài
năng, cũng như thoát ra và vượt khỏi chính mình (*). Nếu được hiểu cho đúng
thì, sự tăng triển này còn đáng gía hơn mọi của cải thu tích được. Giá trị của
con người hệ tại ở “CÁI MÌNH LÀ” hơn là ở “CÁI MÌNH CÓ”.
Vậy làm việc không nhất thiết phải đạt thành
công, nhưng đã trở nên nghĩa người hơn. Chính Đức Giê-su suốt đời làm việc
không ngơi nghỉ giống Cha trên trời (x Ga 5, 17), thế mà cuối đời xem ra thất
bại, bị mọi người khai trừ! Nhưng chính lúc ấy, Tổng trấn ngồi xử án, lại chỉ
riêng vào Đức Giê-su đang đứng trước một rừng người, và ông lớn tiếng tuyên bố:
“Này là Người” (x Ga 19, 5).
Kinh thánh kết án kẻ lười: “Kẻ lười tệ
kém hòn phân, ai mà đụng nó là tay phủi liền” ( Hc 22,2).
Ai không chu toàn bổn phận mình, nó là anh
em với quân phá hoại (x Cn 18,9).
(*) Khi làm việc con người được THOÁT RA:
tức là thoát ra khỏi kiếp loài vật, vì con vật ăn sẵn những gì Thiên Chúa hoặc
con người tạo nên cho nó: như con sâu ăn lá cây, con gà ăn giun, con heo ăn
cám… Trái lại, con người dùng thực phẩm do tay mình làm ra.
Khi làm việc con người VƯỢT KHỎI CHÍNH
MÌNH, tức là nhờ làm việc, con người có thêm của cải để chia sẻ. Chính nhờ biết
chia đi, mà con người được biểu lộ giống Chúa, vì Thiên Chúa làm mọi sự chỉ để
ban tặng cho loài người.
23/17: CÓ 9 CÁCH THU PHỤC NGƯỜI KHÁC
1- Phải kết hợp với Chúa Giêsu. Ông
Berson nói: “Các thánh nhân thu phục được nhiều người không phải vì họ nói
hay, nhưng vì chính sự hiện diện của họ toát ra sự thánh thiện”.
Thánh Phao-lô nói: “Anh em là hương
thơm của Đức Ki-tô dâng kính Thiên Chúa, tỏa ra giữa những
người được cứu độ, cũng như những kẻ bị hư mất!” (2Cr 2, 15)
2- Làm vì yêu.Thánh Gioan Maria
Vianey nói: “Thế giới sẽ thuộc về tay ai biết yêu mến!”
3- Sống quảng đại phải tỏ ra biết ơn
người giúp mình, như lời ông Tôbia dạy con: “Con hãy trả lương cân xứng cho
người đã giúp con, và thêm chút gì vào tiền công của họ” (Tb 12, 1).
4- Phục vụ người
ta trước. Chúa Giêsu dạy: “Muốn người ta làm điều gì cho mình, thì chính
mình hãy làm điều đó cho người ta trước!” (Mt 7, 12)
Vậy đừng bất mãn
khi người ta không giúp mình, mà hãy buồn vì mình chưa giúp ai được việc gì.
5- Đưa lưng đỡ
đạn. Thà chỉ mình chịu khổ cho mọi người hạnh phúc, còn hơn là để mọi người
phải khổ! (x Ga 11, 50) Vua thánh Đa-vít nói: “Lời kẻ thóa mạ Ngài,
này chính con hứng chịu!” (Tv 69/68, 10b)
6- Đoán ý
muốn của người khác để phục vụ theo gương Mẹ Ma-ri-a (x Lc 1, 39t; Ga 2, 3).
7- Hãy khó với mình, nhưng quảng đại với Chúa và tha nhân (x 2Cr
6, 12-13).
8- Coi
người khác hơn mình. Người phải lớn lên, còn tôi thì nhỏ lại (x Ga 3,
30).
Thánh Phaolô dạy:
“Mỗi người đừng chỉ dán mắt vào quyền lợi riêng mình, nhưng còn vì
quyền lợi của người khác nữa” (Pl 2, 4)
9- Phải
sống như mọi người chung quanh ta, ngoại trừ tội lỗi! (Dt.4,15)
24/17: SỐNG PHẢI CÓ LẬP TRƯỜNG, CÓ LÝ
TƯỞNG ĐỂ LÃNH ĐẠO.
a- Có khi phải chấp nhận mất lòng người khác. Thánh Phaolô nói: “Nếu
tôi luôn làm hài lòng người đời, thì tôi không còn là nô lệ của Đức Ki-tô”(Gal
1,10). Người đời là người không muốn nghe Lời Chúa (x Cv 17, 32).
b- Không được nghe tin đồn nhảm! (x Xh 23, 1).
c- Không được hùa theo số đông mà làm
điều sai trái!
(x Xh 23, 2)
(x Xh 23, 2)
d- Không được
nhận quà hối lộ, vì quà làm mù những người sáng mắt, và đảo điên lời lẽ
những người công chính! (x Xh 23, 8)
25/17: MỪNG SINH NHẬT nào?
Thường thường người đời có thói quen tổ
chức mừng sinh nhật (ngày được cha mẹ sinh ra) thật lớn. Nhưng theo đức tin
Công Giáo, thì ngày đó có gì đáng mừng?
Bởi vì:
-
Đó
chỉ là sinh ra bởi nòi giống A-đam, E-và tội lỗi.
-
Trước
khi ra đời, trong lòng mẹ, tôi đã là kẻ bất lương, như lời Thánh vịnh (51/50,
7) nói: “Lúc chào đời con đã vương lầm lỗi, đã mang tội khi mẹ mới hoài
thai”. (x St 25, 19-27; 38, 27-30)
Vậy hãy tổ chức
mừng sinh nhật vào ngày được lãnh nhận Bí tích Thánh Tẩy. Vì ngày đó ta
được:
-
Sinh
ra theo dòng giống Ađam cuối cùng là Chúa Giêsu.
-
Được
Chúa tha hết tội và được sống bằng sự sống của Chúa.
26/17: Phải luôn luôn sống thành thật
như Đức Giê-su dạy: “Có nói có, không nói không,thêmđiều đặt chuyện là do ma
quỷ mà ra! ” (x Mt 5, 37)
27/17: Làm chủ miệng lưỡi là sống bác ái.
Bởi vì:
a) Thiên Chúa đã ban cho tôi miệng lưỡi đã được huấn luyện, để
tôi biết dùng lời nói mà nâng đỡ kẻ nhọc nhằn. Mỗi sáng Ngài đánh thức tôi,
Ngài thức tỉnh tai tôi, để nghe lời Ngài giáo huấn (Is 50, 4).
b) Mọi kiểu cay chua, gắt gỏng, la lối, chửi rủa, nhất nhất
phải đánh bạt nơi anh em với mọi ý thâm độc. Trái lại, với nhau anh em hãy ở
nhân hậu, chạnh thương, biết tha thứ cho nhau như Thiên Chúa đã tha thứ cho anh
em trong Đức Ki-tô! (Ep 4, 31-32)
c) Cái lưỡi trong thân mình giống như bánh lái trong chiếc tầu, tuy
bánh lái nhỏ bé, nhưng nó dẫn chiếc tầu đi đâu tùy ý người hoa tiêu. Muôn thú
vật lành dữ người ta chế ngự được, trừ miệng lưỡi người ta không chế ngự được.
Vậy miệng lưỡi ta không thể vừa để chúc tụng Chúa, vừa để nguyền rủa con người
Chúa đã dựng nên theo hình ảnh Ngài! (x Gc 3, 4-11)
d) Lười sinh láo!Chúa phán: “Ta xử với ngươi theo miệng ngươi
nói”(x Lc 19, 20-22).
28/17: Đừng tự phụ, tự mãn.
b- Vì “ai tưởng mình đứng vững, hãy coi
chừng kẻo ngã!”(1Cr 10, 12)
c- “Hãy run sợ mà gia công lo việc cứu rỗi
chính mình!” (Pl 2, 12)
29/17: Sống khiêm nhường.
a-
Khiêm
nhường là người hạ mình sát đất, nên không còn khoảng cách nào mà phải sợ ngã.
b-
Khiêm
nhường là tự thú nhận sự yếu hèn của mình như thánh Phaolô: “Chẳng có gì
lành cư ngụ trong tôi, sự lành tôi muốn, tôi lại không làm, còn sự dữ tôi ghét,
tôi lại cứ làm!” (Rm 7, 18-19)
c-
Khiêm
nhường là nói lên sự lành được Chúa ban cho để phục vụ:
+ Mẹ Ma-ri-a nói:
“Muôn đời sẽ khen tôi có phúc, vì Đấng Toàn Năng đã làm cho tôi biết bao
điều cao cả!” (Lc 1,48-49)
Bởi đó nếu ta
không nói sự thật về mình đúng như điều Thiên Chúa ban cho, thì ta là kẻ nói
dối, kẻ vô ơn Chúa! nếu ta nói quá sự thật mình có, ta là kẻ xạo, kiêu ngạo! Thánh
Phaolô dạy:“Ai muốn vênh vang thì hãy vênh vang trong Chúa”
(2 Cr 10,17).
+ Cụ thể: “Thiết
tưởng tôi chẳng thua gì những “Tông Đồ thượng đẳng” kia, tuy rằng tôi
chỉ là không” (2Cr 11,5; 12,11).
30/17: Khi tiếp nối sứ mệnh của người
khác, để thành công, ta phải:
1- Tỏ ra biết ơn người tiền nhiệm, chớ khi
nào làm mất uy tín người đi trước.
2- Khiêm tốn lắng nghe mọi người, biết lựa
chọn điều tốt người ta đề nghị, biết loại trừ điều xấu trong quá khứ còn tồn
tại, nhưng phải cách khôn khéo và tế nhị.
3- Muốn thay đổi để thăng tiến, phải họp
những người có trách nhiệm và đưa ra những điểm mới tích cực, có tính cách
thuyết phục mọi người.
4- Khi ta đã quyết định làm điều gì, phải tự
tin nếu không có người cộng tác, chỉ mình ta độc diễn, vẫn thành công.
5- Khi ta làm việc gì, phải nhắm làm cho hoàn
tất, đừng để việc ấy trở nên gánh nặng cho người sau.
31/17: Muốn sửa tật xấu người khác,
trước đó ta nên khen những điểm tích cực của họ.
32/17: Đừng sợ cách chết dữ, hãy sợ
cách sống dữ. Bởi vì nếu sống dữ, ắt chết dữ, dù cách chết lành; nếu sống lành,
ắt chết lành, dù cách chết dữ! (Thánh Augustin).
33/17: Đến ở nhà ai, phải cảm thấy người
ta cần mình, mà mình cũng phải cần người ta, đừng để người ta miễn cưỡng
đón tiếp mình, là con người thiếu tự trọng.
34/17: Muốn tiến thân, đừng để mình
thua kém người xung quanh, khi ta có cùng một điều kiện như họ. Thánh Phanxico
nói: “Ông kia bà nọ nên thánh được, sao tôi lại không?”
35/17: Luôn sống trong hy vọng, là
nghị lực giúp ta tiến thân. Thánh Phaolô nói: “Ơn cứu độ đến với ta như một
hy vọng, hy vọng mà thấy được, ai còn hy vọng nữa, nhưng nếu ta hy vọng điều ta
không thấy, thì ta cứ kiên nhẫn đợi trông” (Rm 8, 24-25).
36/17: Phải có lòng tự trọng. Cụ thể:
-
Không
sống lệ thuộc vào người khác. Do đó, hãy bằng lòng với những gì đang có, không
đòi hỏi người xung quanh. Tốt hơn nữa, là tìm cách giúp người chung quanh (x
Lc 3, 10-14).
-
Mau
mắn xin lỗi nếu lỡ làm phiền ai (x Mt 26, 75).
-
Biết
nhường bước cho người khác. Thánh Phao-lô dạy: “Ai làm điều tốt cũng được,
miễn là điều tốt có người làm là tôi lấy làm vui mừng” (x Pl 1, 15-18)
-
Sống
môi trường nào cũng phải là men, là muối, là ánh sáng cho nơi đó (x Mt 5,
13-16).
-
Sống
thể hiện đúng cương vị của mình: Bố ra bố, mẹ ra mẹ, thầy khác trò, Linh mục
khác giáo dân (x Mt 16, 13).
37/17: Đừng dùng của cải một cách vô ý
thức. Cụ thể: Những vật dụng của ta đừng qúa sang trọng làm cho người nghèo
xung quanh cảm thấy tủi thân. Bởi vì phần lớn nỗi đau khổ của người nghèo gia
tăng là họ thấy người giàu dùng tiền của phung phí, vô ý thức (x Lc 16,
19-21).
Nói tắt:
Tất
cả những gì ta có chỉ là phương tiện cho ta phục vụ đạt hiệu quả cao, chớ khi
nào tỏ ra vẻ sang giàu để khoe khoang với người xung quanh .
38/17: Bỏ thói thống trị kẻ dưới,
loại trừ hành động vũ phu, đừng sống kiểu “cả vú lấp miệng em”.
Thống trị là áp đặt người khác làm nô lệ
cho mình. Kiếp nô lệ là kẻ thù của Tin Mừng, Hội Thánh trong nhiều thế kỷ đầu
dùng chân lý Tin Mừng để xóa kiếp nô lệ. Bởi vì nô lệ là con đẻ của “ba cô vợ
ngoại hôn” trong nhân loại:
-
Nô lệ
là đem thân phục vụ chủ để trả món nợ không thể trả nổi.
-
Nô lệ
là kẻ thất trận bị bắt làm tù binh.
-
Nô lệ
là con cái của hai loại người trên.
Chúa Giê-su nói: “Anh
em là con Thiên Chúa, con cái của sự tự do, không phải là con kẻ nô lệ” (x
Ga 8, 34-36).
Có 2 thầy trò cùng
sánh bước trên một con đường dài, song song với đường đó là một con sông: chốc
chốc thầy lôi trò xuống sông dìm đến sặc nước, rồi lại tiếp tục lên đường. Sau
một hồi, thầy hỏi trò: con đã nhận ra được bài học thầy dạy con chưa? Trò giơ
chân đạp thầy qụy xuống và nói: đây là bài học con đã thuộc! Đúng là “tức
nước vỡ bờ!”
Thánh Phaolô
khuyên người có chức quyền biết cách cư xử với mọi người: “Ðừng nặng lời với
cụ già, nhưng khi khuyên nhủ, hãy coi cụ như cha. Hãy coi các thanh niên như
anh em. Các cụ bà như mẹ, các thiếu nữ như chị em, với tấm lòng hoàn toàn trong
sạch”(1Tm 5,1-2)
39/17: Loài người không ai được quyền độc
tài, chỉ một mình Thiên Chúa mới có quyền đó mà thôi, bởi chỉ có Ngài là
Tình Yêu (x 1Ga 4, 8). Chúa độc tài vì muốn ta phải tùng phục Ngài, để
có chân lý, để có tình yêu, vì ngoài Chúa Giê-su không có ai được cứu độ (x
Cv 4, 12).
Bởi đó, Chúa không
cho phép ta thờ phượng bất cứ một thần tượng nào ngoài Ngài (x Điều răn I).
Ngài có quyền ép người ta vào dự tiệc của Ngài (x Lc 14, 23).
Vậy Thiên Chúa độc
tài để dẫn ta đến sự sống dồi dào (x Ga 10, 10).
40/17: Bỏ tính lẩm cẩm. Vì lẩm cẩm là
người không biết phân biệt điều chính điều phụ, và làm gì cũng cho là quan
trọng nhất. Kết quả không công việc nào đạt yêu cầu, bởi vì không ai đủ giờ để
làm trọn mọi công việc. Do đó, người lẩm cẩm làm gì cũng chậm chạp, vì để giờ
chi phối vào quá nhiều việc không cần thiết.
41/17: Đừng a dua. Là người sống đức
tin và đức ái, không thể chấp nhận những thành ngữ dân gian thường nói:
-
“Không
có lửa sao có khói?”
-
“Thế
gian không ít thì nhiều, không ai đặt điều nói không”.
Bởi vì trong thực tế:
-
Nhiều khi có khói mà không có
lửa. Cụ thể lúc ta xem ca sĩ đứng trên sân khấu hát, ta nhìn một làn khói bốc
lên, hoặc khi ta nhìn cô dâu chú rể khai tiệc cưới, họ đổ rượu trên một chồng
ly cũng thấy khói bốc lên, những làn khói ta thấy như thế thì không phải do lửa
mà có.
-
Nhiều khi một rừng người nhất
trí, mà nhất trí điều họ không tưởng. Cụ thể vào ngày Thứ Sáu Tuần Thánh, không
ai tìm ra tội trạng nào của Đức Giêsu, nhưng ai cũng nói: Tên Giêsu là
Beelzebul, tướng quỷ. Rõ ràng chiều Thứ Sáu Tuần Thánh cả loài người sai lầm,
một mình Đức Giêsu nắm trọn chân lý. Bởi đó ngày Thứ Sáu Tuần Thánh chỉ một
mình Đức Giêsu hô lớn tiếng: “Ai thuộc về sự thật thì nghe tiếng tôi”
(Ga 18,37). Cũng chính vì vậy mà Đức Giêsu cảnh báo mọi người: “Coi chừng
điều các ngươi nghe” (Lc 8,18).
42/17: Đòi
biết mọi sự là ngu xuẩn nhất. Chúa cho A-đam, E-và biết hết mọi trái cây
trong vườn Ngài đã dựng nên, nhưng họ lại ảo tưởng đòi phải biết cả cây Chúa
cấm mới khôn bằng Thiên Chúa! Kết quả họ là kẻ ngu xuẩn nhất (x St 3).
Bởi vậy thánh Phao-lô nhắc nhở ta: “Tôi
được phép làm mọi sự, nhưng không phải mọi sự đều có ích, tôi được phép làm mọi
sự, nhưng không phải mọi sự đều xây dựng, đừng để sự gì vô ích lạm phép trên
thân thể tôi!” (1Cr 6, 12)
Có ba loại người ngu đần:
-
Ngu vì không biết gì cả.
-
Ngu vì không biết đến nơi đến
chốn.
-
Ngu nhất là: biết quá điều phải biết. Như Adam, Eva đòi biết cả trái cây Chúa
cấm (x St 3).
43/17: Để
thắng tính ghét người. Ta phải nhớ rằng: “Người yếu mới lo diệt kẻ thù,
còn đấng trượng phu thì thanh thản tâm hồn, chẳng có gì phải sợ” (x Kn
12, 14-18).
Khoa phân tâm
học cho biết: Ghét tức là do sợ mà ra, vì thế ghét ai là sợ người đó: sợ
người ta đoạt của cải mình, sợ người ta đoạt danh vọng mình, sợ người ta đoạt
quyền lợi mình, sợ người ta đoạt người tình của mình. Chính vì vậy mà có bà đi
đánh ghen, bởi vì bà sợ có kẻ giật chồng bà, hoặc bọn mafia thủ tiêu người như
ngóe, vì sợ đối phương đưa nó ra ánh sáng.
Vậy muốn tránh ghét người thì đừng sợ ai
cả, mà muốn không sợ ai thì cứ đường đường chính
chính sống giữa thanh thiên bạch nhật, biết trên có ai, dưới có ai, bốn phương
tám hướng có ai, và cố thực hiện trong đời sống của mình câu: “Thiên địa
nhân hòa”. Tức là sống hòa hợp với ý Trời, hợp với lòng người để xác
tín được như thánh Tông Đồ: “Mọi sự sẽ trở nên tốt đẹp cho ai yêu mến Thiên
Chúa” (Rm 8, 28).
Bởi vì ta gieo gì thì gặt nấy: ai ghét ta mà
xô ta xuống thung lũng, ta vẫn nói: “tôi yêu”, chắc chắn ta nghe vọng lại: yêu…
yêu..yêu....! Trái lại, ta tức giận ai mà hét lên: “tôi ghét”, chắc chắn tiếng
ghét.. ghét..ghét....vọng lại!
Thánh Tôma Tiến sĩ nói: “Thà nghĩ tốt cho
một người xấu, vẫn hơn nghĩ xấu cho một người tốt, vì cách thứ nhất không hại
ai”. Vậy:
-
Lấy
ác báo lành : ta là satan.
-
Lấy
ác báo ác : ta là chó sói.
-
Lấy
lành báo lành :ta là con người.
-
Lấy
lành báo ác : ta là con Chúa.
Sống được như thế
thì hết sợ ai, khi không sợ ai, không phải lo đề phòng gì cả, thì ghét ai làm
gì cho mệt tâm mệt trí, vì người có công lý luôn luôn là người mạnh. Kinh Thánh
nói : “Chúa làm chủ sức mạnh, nhưng có thể sử dụng quyền năng bất cứ
khi nào Ngài muốn. Làm như thế Chúa dạy dân rằng : Người công chính phải
có lòng nhân ái” (Kn 12,18-19)
44/17: Hãy nói điều tích cực hơn là điều
tiêu cực. Tâm lý con người ai cũng chỉ để ý đến điều tiêu cực, mà ít ai
quan tâm đến điều tích cực. Cụ thể ta vảy một đốm mực đen bằng đầu đũa trên một
tấm vải trắng lớn, rồi ta giơ tấm vải trắng trước mặt mọi người và hỏi: “Cái
gì đây?” Chắc chắn mọi người đáp mau lẹ: “Vết mực đen”, trong khi ai
cũng nhìn thấy cả tấm vải trắng lớn, thì lại không nói!
Người Trung Hoa có
câu: “Trong khu rừng rộng lớn, một cây cổ thụ đổ xuống, thì làm chấn động cả
vùng trời; trong khi đó cả tỷ mầm sống đang vươn lên thì vẫn im lìm!” Thánh
Phao-lô động viên chúng ta: “Anh em hãy nghĩ đến nhau mà lo đôn đốc lòng mến
và làm những việc tốt lành” (Dt 10, 24).
45/17: Đừng trang điểm quá đáng. Sách
G.Viên dạy: “Tiếng thơm hơn là dầu thơm, thì ngày chết hơn là ngày sinh”
(Gv 7, 1).
Người đời thường
nói: Dáng người hơn nhau bởi y phục, bởi son phấn, nhưng bóc trần ra thì ai
cũng như ai! Người Công giáo phải xác tín rằng: Ta là con Đức Chúa Trời không
ai cao cả bằng (x Mt 11, 11b). Nên ta hãy sống lời vị chủ chăn tiên khởi
dạy: “Đồ trang sức của chị em đừng là vỏ bề ngoài, như kết tóc, đeo vòng quý,
ăn mặc xa hoa, có khi diêm dúa lố lăng gợi dục! Nhưng một con người trầm ẩn nơi
tấm lòng,đồ trang sức bất hoại là tinh thần hiền từ và an tĩnh” (1 Pr 3,
3-4).
46/17: Đừng ăn nói cợt nhả, một lời hai ý.
-
Có
khi lộ ý móc mỉa người khác.
-
Có
khi làm cho người ta hiểu nghĩa tục.
Thánh Phaolô dạy:
“Lời lẽ của anh em hằng phải thanh nhã, mặn mà, ý nhị, biết đối đáp sao cho
phải với mỗi một người” (Cl 4, 6). Bởi thế: “Con không ngồi chung với
phường giễu cợt” (Ger 15,17a)
47/17: Đừng tự tôn quá cao vọng về mình.
Đến như thánh Tông Đồ còn phải nói: “Ai tưởng mình đứng vững, hãy coi chừng
kẻo ngã” (1Cr 10, 12). Chỉ khi nào ta sống được như Chúa Kitô (1Cr 11, 1).
Ta mới có quyền tự hào trong Chúa (1Cr.1, 31). Ta phải sống Lời Chúa mới
có quyền nói được như thánh Phaolô: “Anh em hãy bắt chước tôi, như tôi đối
với Đức Ki-tô” (1 Cr 11, 1).
Và thánh Phaolô
lại dạy: “Ai có tự hào thì hãy tự hào trong Chúa” (1Cr 1, 31).
48/17: Phải kiên nhẫn và chịu đựng sống
trong một cộng đoàn tương đối êm đẹp.
Sống trên đời
không ai có thể tìm được một cộng đoàn lý tưởng để dung thân. Đến như Giáo Hội
tuy được gọi là thánh mà Đức Giê-su còn ví như một thuở ruộng có lúa và cỏ mọc
chung, đầy tớ tình nguyện đi nhổ cỏ, nhưng chủ bảo cứ để như thế đến mùa gặt
hãy tính (x Mt 13, 24-30). Mà nếu mảnh đất nào cỏ không mọc được, thì
chẳng ai có thể trồng trọt gì. Nói cách khác, đất mà có cỏ mọc um tùm thì đó
lại là đất tốt!
Gia đình Nazareth
tuy là một gia đình thánh mà có lúc phải chịu đựng nhau. Cụ thể, Đức Giê-su đến
tuổi 12 đã khôn lớn, mà Ngài trốn cha mẹ ở lại Đền thờ dạy giáo lý, làm cha mẹ
rất đỗi ưu phiền suốt ba ngày đi tìm con (x Lc 2, 41t).
Đức Giê-su phải
thức suốt đêm cầu nguyện với Chúa Cha, xin Cha giúp Ngài chọn 12 môn đệ, thế mà
Ngài chọn phải tên Giuđa phản bội (Lc 6,12-13).
Nhóm 12 hay bất
hòa vì tranh nhau địa vị nhất nhì (x Mc 9,33-37). Nếu họ không chịu đựng tha
thứ cho nhau, cộng đoàn đó đã tan rã và Đức Giê-su không có người cộng tác.
Bởi vậy thánh
Phao-lô nói:
-
“Những
sự chia rẽ giữa anh em thế nào cũng có, nhưng nhờ vậy mới rõ ai là người đạo
đức chắc chắn” (1Cr 11, 19).
-
“Yêu
thương nhau thì hãy vác lấy gánh nặng của nhau” (Gl 6, 2).
49/17: Khi thấy một cộng đoàn có bất hoà,
thái độ ta phải
thế nào?
1. Ðừng vội kết án phía nào, Kinh thánh nói:
“Luật không cho phép ta kết án người nào trước khi nghe người ấy, và biết
người ấy làm gì” (Ga 7,51)
2. Ðừng nói: Tôi chẳng thuộc phe nào! Mà phải
tìm hiểu nguyên nhân nào đưa tới sự bất hoà. Khi biết ai đấu tranh vì chân lý,
ta phải đứng về phía họ để bênh vực, đừng sợ mang tiếng chống đối. Bởi vì Chúa
Giê-su đã xác quyết: “Sự thật sẽ giải phóng các ngươi” (Ga 8,32).
Kìa sứ mệnh “Đức Giêsu làm cho nhiều người chỗi dậy, nhiều kẻ bổ nhào” (Lc
2, 34). Chỉ vì Ngài đấu tranh cho sự thật lên ngôi.
3. Bởi đó, ai theo Chúa Giêsu phải biết gây
chia rẽ vì bảo vệ chân lý. Thánh Tông đồ dạy: “Nếu tôi luôn làm hài lòng
người đời, tôi không còn là nô lệ của Đức Kitô” (Gl 1,10) vì sự khôn
khéo của đời là điều điên dại đối với Chúa (1Cr 3,18-20)
50/17: Đừng có nhờn mặt. Khi người
dưới thấy người trên dễ dãi, bình dân, có lối sống thân tình với mọi người kể
cả người dưới, thì người dưới đừng vì thế mà nhờn mặt, đến nỗi không coi trọng
lời dạy bảo của người trên!
Thánh Phêrô dạy: “Những
kẻ hậu sinh (người dưới), hãy biết suy phục hàng niên trưởng (người lãnh
đạo). Còn đối xử với nhau hết thảy (người trên cũng như kẻ dưới) hãy mặc lấy
đức khiêm nhường” (1Pr 5, 5).
“Ðừng gần chùa
gọi bụt bằng anh!” (Tục ngữ)
51/17: Muốn thắng khó khăn trong môi
trường sống, hãy tập chiến thắng bản thân mỗi ngày vì Chúa, từ những việc
nhỏ bé. Cụ thể:
-
Ăn
một miếng cơm lạt.
-
Không
ăn thêm vì thấy ngon miệng, nếu đã ăn no.
-
Bỏ
làm một việc không cần thiết.
-
Nhịn
nói một thời gian, nhất là đang lúc giận dữ.
-
Luật
Giáo Hội nhắc ngày thứ sáu ăn chay. Dù Luật địa phương không buộc, nhưng ta tự
tìm việc hãm mình nho nhỏ để hướng lòng mình chiêm ngưỡng Đức Giê-su đã từ bỏ
mạng sống. Vì thế Đức Giê-su đã dạy: “Ai trung thành trong điều nhỏ, thì
cũng trung thành trong điều lớn; ai bất lương trong điều nhỏ, cũng bất lương
trong điều lớn” (Lc 16, 10).
52/17: Đừng bao giờ nói móc nói mỉa,
nói cạnh nói khóe! Khi ta không vừa ý ai điều gì, hãy cầu nguyện cho họ, nếu
điều xấu nơi họ không phương hại đến người khác bao nhiêu, ta nên nhịn và quảng
đại bỏ qua, chấp nhận điều tương đối trong cộng đoàn. Nếu điều đó phương hại
nhiều đến người khác, ta phải chân thành và nhẹ nhàng góp ý trong tinh thần tôn
trọng lẫn nhau. Đó mới là người cao thượng, kẻ tiểu nhân “đâm sau lưng chiến
sĩ” bằng những lời nói móc mỉa là kẻ hèn. Hãy nhớ lời Chúa dạy: “Tâm địa
gian manh, con hằng xa lánh, chẳng muốn biết gì đến chuyện xấu xa, ai nói trùng
nói lén, là con sẽ diệt trừ, con mắt khinh người, lòng dạ kiêu căng: những bọn
đó, không khi nào con chịu” (Tv.101/100, 4-5)
53/17: Diệt tính lề mề.
Người lề mề là
người làm việc tới đâu hay tới đó, thích thì làm, chán là bỏ, bởi vì không đặt
ra chỉ tiêu khi nào phải xong việc.
Vậy đã làm việc gì
phải có quyết tâm làm cho xong và định thời hạn tối đa là bao lâu để hoàn tất
công việc đó. Hãy nhớ Lời Thánh Kinh dạy:
-
Bất
cứ làm việc gì hãy tận tâm như thể làm cho Chúa chứ không phải cho người đời (Cl 3, 23).
-
Ai
lừng khừng sẽ làm mất ơn Chúa, trở nên kẻ cay đắng, gây xáo trộn và làm hư hỏng
nhiều người (Dt 12,
15).
-
Chúa
phán: “Nóng thì nóng hẳn, nguội thì nguội hẳn. Ngươi chẳng nóng chẳng lạnh,
ngươi hâm hẩm như thế, Ta sắp mửa ngươi ra khỏi miệng Ta” (Kh 3, 15-16).
54/17: Có được phép nói điều sai trái của
Bề trên đã lộ liễu trước mặt người khác không?
Chúa nói: “Ta
đã đặt ngươi làm lính canh dân Ta, nếu nó làm điều sai lỗi, ngươi phải sửa dạy
nó. Nếu nó nghe ngươi, ngươi đã lợi được nó, nếu nó không nghe, thì ngươi trắng
án. Trái lại, nếu ngươi để nó sống trong tội lỗi, nó sẽ chết vì tội nó phạm,
còn ngươi, Ta sẽ đòi nợ máu nó nơi ngươi” (Ed 33, 7-9).
Thánh Phao-lô trổi
vượt hơn thủ lãnh Phê-rô về văn hóa cũng như về Luật Mô-sê, vậy mà ông rất
khiêm tốn tỏ ý vâng phục ông Phê-rô được Chúa đặt làm người lãnh đạo. Cụ thể,
sau khi ông trở lại, ông đã được chính Chúa Giê-su dạy ba năm ở Ả-rập, vậy mà
sau đó ông nói: “Tôi phải lên Giê-ru-sa-lem gặp ông Phê-rô để xin ý kiến,
nếu không công việc phục vụ của tôi trở thành vô ích”.
Nhưng có lần ông
Phao-lô thấy thủ lãnh Phê-rô có lối sống giả hình, liền lên tiếng trách: “Nếu
ông, một người Do-thái, ông còn sống như người ngoại, chứ không như Do-thái,
làm sao ông lại thúc bách người ngoại sống như Do-Thái”.
Điều này ông không
chỉ nói với thủ lãnh Phê-rô mà còn đem chuyện này nói với giáo đoàn Galat qua
thư ông gởi với hậu ý: đừng bắt chước lối sống giả hình của thủ lãnh Phê-rô.
Bởi vì chính ông Phê-rô đã quyết định trong Công Đồng Giê-ru-sa-lem bỏ việc cắt
bì cho dân ngoại, chỉ cần họ tin vào Chúa Giê-su là ban Thánh Tẩy cho họ, và
không được phân biệt họ là dân ngoại với Do-thái. Thế mà lúc ông Phêrô đang
dùng bữa với dân ngoại mới trở lại, thấy ông Phaolô đến, ông Phêrô vội lỉnh ra
ngoài, như chứng minh ông không thông đồng với người ngoại chưa cắt bì (x Gl
2, 11-14). Thánh Tông Đồ dạy: “Những ai phạm tội, anh hãy khiển trách
trước mặt mọi người, để những kẻ khác phải sợ!” (1Tm 5,20).
Trong một xã hội
tri thức phát triển, cụ thể như nước Mỹ, vị Tổng thống họ được tự bầu chọn lên,
mà nếu người dân thấy vị Tổng thống đó có lối sống không đúng đắn, hoặc quyết
định điều gì có phương hại đến dân tộc, thì họ không tha, họ dùng tất cả các
phương tiện truyền thông phản đối điều sai trái thủ lãnh của họ. Đó là cách
người dưới đòi buộc người trên phải làm đúng bổn phận, phải sống gương mẫu.
Chứ sống như một
số người vâng lời tối mặt, nghĩ rằng hễ Bề trên nói gì, làm gì, không cần biết
đúng sai, cứ phải vâng lời làm hoặc phải câm miệng, thì thật là có hại lớn!
Lời Chúa dạy: “Ngươi
không được thiên vị người yếu thế, cũng không được nể mặt người quyền cao
chức cả, nhưng phải biết xét xử công minh” (Lv 19,15). Hãy nhớ
rằng tôi yêu hoa, không có nghĩa là tôi phải yêu cả con sâu nằm trong hoa, tôi
phải giết con sâu đó, dù việc ấy có làm rụng phấn hoa.
Muốn thực hành Lời
Chúa dạy như trên, thì:
* Trong xã hội: Ta phải chấp nhận ký vào bản án đã dọn
sẵn:
« phản động, âm mưu lật đổ chính quyền! »
* Trong Giáo
Hội: Ta phải chấp nhận
những lời nguyền rủa:
“kiêu ngạo,
không có đức vâng lời”.
Tuy nhiên, ta phải “có tâm tư như đã có
nơi Đức Giê-su” (Pl 2, 5) , mà sửa lỗi anh em theo từng bước Đức
Giê-su đã dạy:
-
Cầu
nguyện cho anh em.
-
Gặp
nói riêng.
-
Không
được, thì cùng với hai, ba người biết chuyện đến nói.
-
Nếu
cũng không được, thì kể họ như người ngoại. (x Mt 18, 15-18)
55/17: Phải chọn chân lý trên hết:
Ông Philatô hỏi “Chân Lý là cái gì?” Chúa Giêsu trả lời: “Lời
tôi là Chân Lý, ai thuộc về sự thật thì nghe tiếng tôi”(Ga 18,37-38).
Nên bất cứ điều gì
không có trong Kinh Thánh, không có trong Giáo Huấn của Hội Thánh, thì chưa
chắc đó là chân lý, không chắc là sự thật. Bởi thế ta chớ nói “Tự Do cao qúy
nhất”. Vì Chúa dạy: “Sự sống con người mới cao quý nhất , giá
trị mọi vật trong vũ trụ cộng lại còn thua xa sự sống con người (Mt
16.26).
Vậy “Hãy
hành động như những người tự do, không phải như những người lấy sự tự do làm
màn che gian ác” (1Pr.2, 16).
56/17: Kẻ nào mà ta biết chắc họ không
muốn đón nhận chân lý, ta phải cư xử thế nào?
Ta phải thực hành
lời Chúa dạy: “của Thánh đừng cho chó, châu ngọc chớ quăng trước bầy heo:
kẻo chúng lấy chân đạp mất, và quay lại chúng cắn xé các ngươi” (Mt 7,6)
và “Ai không nghe chân lý thì đừng để bụi nơi họ bám vào chân các ngươi”
(Mt 10,14)
Thánh Gioan nói: “Ai
đến với anh em mà không đem theo mình giáo huấn của Chúa, anh em đừng tiếp nó
vào nhà, cũng đừng có chào hỏi nó; vì ai chào hỏi nó là thông công vào những
việc xấu xa của nó” (2Ga.10-11). Thánh Phaolô còn dạy gắt gao hơn nữa: “Chúng
ta phải nộp con người đó cho satan, để phần xác nó bị huỷ diệt, còn phần linh
hồn được cứu thoát trong ngày của Chúa” (1 Cr.5,5)
57/17: Ý thức ta vừa là “chủ” vừa làm “nô
lệ”.
Ta là chủ: ý thức trách nhiệm của mình đối với
người khác, cũng như ý thức việc bổn phận của ta phải làm cho chu đáo và hoàn
hảo. Vì ta phải trả lẽ trước mặt Chúa về việc bổn phận Chúa đã trao cho (x
Ez 33, 7-9).
Ta làm nô
lệ: Ý thức phục vụ theo tinh thần của Đức
Giê-su dạy (x Ga 13,1-20).
Bởi vì nếu quên
mình làm nô lệ, chỉ tự đắc mình là chủ thì rất khắc nghiệt đối với người khác;
còn nếu quên mình làm chủ, chỉ muốn làm nô lệ, thì dễ bị người ta sai khiến làm
bậy.
58/17: Đừng lạm dụng quyền tự do của mình
mà gây cớ vấp phạm cho người khác.
Thánh Tông Đồ dạy:
-
“Anh
em đừng lạm dụng quyền tự do của anh em, để nên dịp vấp ngã cho kẻ yếu đuối, vì
như thế là anh em phạm đến Đức Ki-tô” (1 Cr 8,9.12).
-
“Đừng
làm cớ vấp phạm về một điều gì, để công việc phục vụ khỏi bị đàm tiếu” (2 Cr
6,3).
Chúa Giê-su kết án: “Kẻ
nên cớ vấp phạm cho một người nào trong các kẻ bé nhỏ đã tin vào Ta, thì thà nó
bị khoanh cối đá lừa kéo vào cổ nó, và nhận chìm đáy biển còn hơn” (Mt 18,6)
59/17: Khi nghe dư luận nhận định về một
người, ta phải nhớ bốn điều:
a- Người đó tốt xấu đều có. Do đó, nếu chỉ
nghe điều tốt, hoặc chỉ nói điều xấu về người đó, là bất công !
b- Người phàm chỉ thấy điều lộ trước mắt, còn
Thiên Chúa nhìn ẩn đáy lòng (x 1Sm 16,7). Do đó người phàm dù tưởng đã
biết rõ, thì trong đó vẫn có điều lầm.
c- Có nhiều người tìm cách hại Đức Giê-su, vì
họ luôn nghĩ xấu về Ngài. Nhưng ông Ni-cô-đê-mô sau khi đã được đối thoại với
Ngài qua một đêm (x Ga 3), ông đã lên tiếng nhắc nhở cho các đối thủ của
Đức Giê-su: “Lề Luật của chúng ta có phép kết án ai, trước khi nghe người ấy
và biết người ấy làm gì không?” (Ga 7,51).
Vài chứng từ sau đây cho ta suy nghĩ :
-
Cha
Don Bosco bị Đức Tổng Giám mục Ricacardi cấm làm Lễ và giải tội.
-
Thánh
nữ Maria Mackillop bị rút phép thông công năm 1871.
d-
Chỉ
có thể nhận định về một người tương đối chính xác khi họ kết thúc cuộc đời. Kìa
cả đến Đức Giê-su khi còn trên dương thế, Ngài cũng cấm các môn đệ nói cho
người khác biết về Ngài, trừ khi Ngài từ cõi chết sống lại (x Mt 16,20 ; 17,9).
Cũng vì thế tác giả thư Do Thái dạy: “Anh
em hãy nhớ đến những người lãnh đạo đã giảng Lời Chúa cho anh em, và hãy xem
cuộc đời họ kết thúc thế nào mà noi theo lòng tin của họ” (Dt 13,7).
60/17: Can đảm là đức tính quan trọng nhất
của người lãnh đạo.
Đành rằng Đức
Giê-su dạy các môn đệ: “Khi người ta bắt bớ anh em thành này, thì trốn sang
thành khác” (x Mt 10,33). Nghĩa là không đối đầu với nghịch cảnh.
Tuy nhiên ta nhìn Đức Giê-su khi đối diện với kẻ ác, có lúc Ngài tránh né (x
Lc 4,30 ; Ga 8,59) ; nhưng có lúc Ngài quả cảm lên Giê-ru-sa-lem, dù biết
trước kẻ ác đang chờ Ngài ở đó (x Lc 9,51).
Đó là đức tính can
đảm của người lãnh đạo. Khi ông Mô-sê trao cho ông Giô-suê nối tiếp sứ mệnh để
lãnh đạo dân Do Thái, ông Mô-sê dặn: “Hãy ở mạnh mẽ và can đảm, đừng khiếp
vía, đừng nhát gan, vì Thiên Chúa ở với ngươi, bất cứ ngươi đi đâu!” (Gs
1,9).
Đức Giáo hoàng
Ghê-gô-ri-ô Cả nói: “Đối với mục tử làm thinh, không dám nói sự thật vì sợ
hãi, lại chẳng phải là quay lưng chạy trốn hay sao? Bởi vì khi sợ hãi không dám
sửa lỗi là họ phỉnh phờ những kẻ phạm tội, bằng cách hứa hão cho chúng được an
toàn”.
Lời Kinh Thánh
nói: “Không phải nhờ gươm, nhờ giáo mà Chúa ban chiến thắng, bởi lẽ chiến
đấu là việc của Thiên Chúa” (1Sm 17,47). Do đó “kẻ sợ chết
suốt đời sống trong tình trạng nô lệ” (Dt 2,15). Mà nô lệ thì
không thể lãnh đạo ai được !
Đức Giê-su cho các
môn đệ biết trước: “Anh em sẽ gặp gian nan khốn khó, nhưng can đảm lên, Thầy
đã thắng thế gian” (Ga 16,33b). Vì “Thiên Chúa là cờ trận của ta”
(Xh 17,15).
Làm người có nhân
bản, thì phải ý thức về sự chết:
-
Kẻ nhút nhát, thì sợ thần chết.
-
Đứa tuyệt vọng, thì tìm cái chết.
-
Tên hưởng thụ, thì chẳng nghĩ chết.
-
Người anh hùng, thì liều mạng chết.
-
Đấng khôn ngoan, thì chuẩn bị chết.
Vậy chết vì chân lý hơn là sống không chân lý.
61/17: Khi người trên nhờ ta làm việc gì,
ta phải thưa lại: Khi nào làm để cho người trên yên tâm, và ta phải giữ đúng
lời đã hứa, và hoàn tất càng sớm khi có thể. Chúa gọi ta trao việc Ngài không
hẹn ta ngày mai nhưng Ngài nói: “Hôm nay con đi làm vườn nho cho cha” (Mt
21,28t)
62/17: Hãy tập đức tính mau mắn, nhanh
nhẹn,hầu thắng thói lề mề. Cụ thể phải diệt trừ thói xấu ngủ nướng, khi đã
có thời gian đủ cho sức khỏe:
-
Người
lớn tuổi ngủ tối đa 7 tiếng.
-
Thanh
niên ngủ tối đa 8 tiếng.
-
Trẻ
em ngủ tối đa 9 tiếng.
Do đó khi được
nghe báo thức, thì hãy bật dậy ngay, để biểu lộ tinh thần mau lẹ thực hành ý
Chúa, như ông Giuse trong đêm ba lần mau mắn chỗi dậy làm theo lệnh Chúa truyền
(x Mt 1,24; 2,13.20). Trong trường hợp ta cần ngủ thêm, thì hãy gặp
người có trách nhiệm trong cộng đoàn để nêu lý do, hầu tránh hiểu lầm ta làm
gương xấu.
63/17: Để trở thành người Công Giáo trí
thức, đáng được mọi người kính nể, ta nhắm huấn luyện mình hai điều này:
-
Về
Đức Tin và lòng Mến: Luôn
cầu nguyện xin Chúa cho ta có trái tim biết nghe (x 1V 3, 9-13), đặc
biệt nghe và tìm hiểu Lời Chúa, và sung sướng được nói về Chúa đến nỗi không ai
bịt miệng được (x Mc10,46-52; 2Cr 11,10 ; 1Cr 9,16).
-
Về
Nhân Bản: Ta phải học
biết làm một việc gì, nhất là làm phát triển năng khiếu. Ví dụ: giỏi đàn, giỏi
vẽ, giỏi kiến trúc…làm cho người khác luôn cần đến mình, chứ không sống vô dụng
trong môi trường mình ở. Phải suy nghĩ kiểu thánh Phanxico Xavie: Ông kia bà
nọ làm được điều tốt, hữu dụng cho người khác, tại sao tôi không làm được?
64/17: Muốn có nhiều bạn tri kỷ. Ta
biết tâm lý quần chúng, ai cũng sợ người có quyền, nên họ tìm cách xa lánh.
Thực vậy, những người cùng trang lứa họ dễ đến với nhau, chẳng chút ngại ngùng
; nhưng rất ngại đến với người có chức quyền, trừ phi có việc cần thiết. Do đó
người có địa vị dễ mất bạn tri kỷ! Tuy nhiên, người có địa vị cao muốn có nhiều
bạn thân sẵn sàng “móc mắt hiến cho” (x Gl 4,15), thì phải hạ
mình xuống đến với người thấp cổ bé miệng trước. Bởi vì chẳng ai cao trọng bằng
Chúa Giê-su, mà Ngài nói với các môn đệ: “Không phải anh em đã chọn Thầy,
nhưng chính Thầy đã chọn anh em” (Ga 15,16). Rõ ràng “không phải
chúng ta đã yêu mến Thiên Chúa, nhưng chính Ngài đã yêu thương chúng ta và sai
Con của Người đến làm của lễ đền tội cho chúng ta” (1Ga 4,10).
Như thế, yêu là
bước xuống đến với người anh em trước. Vì vậy Lời Kinh Thánh dạy: “Càng làm
lớn con càng phải tự hạ” (Hc 3,18a)
65/17: Muốn huấn luyện lớp người để “chọn
mặt gởi vàng” thì phải bắt chước Đức Giêsu: “Ngài làm rồi mới
dạy” (Cv.1,1). Cụ thể, để cứu loài người, Đức Giêsu đã tự hạ
mình phục vụ như một người tôi tớ (x. Ga.13,Phil. 2,6-11). Bởi thế người
có trách nhiệm giáo dục cũng phải hạ mình xuống :
-
Ăn
chung 1 bàn
-
Làm
chung 1 việc
-
Chơi
chung 1 trận.
Trong cùng
một mục đích để tìm hiểu tính tình, khả năng trước khi trao quyền, trao nhiệm
vụ. Vì chỉ lúc cùng ăn, cùng làm, cùng chơi, người ta mới lộ ra cá tính cũng
như nết xấu. Do đó khi chưa biết rõ đối tượng giáo dục, mà đã trao quyền, trao
nhiệm vụ, thì khi họ đã có chức có quyền, có người lộ ra thiếu nhân bản,
thiếu đạo đức, thiếu khả năng. Nói tắt đó là một lãnh đạo tồi tệ, gây phương
hại cho xã hội và Hội Thánh!
Giáo huấn Công
Đồng Vat.II, trong Sắc Lệnh Đời Sống LM số 3 nói : “Hội Thánh chỉ phong chức
Linh mục cho người có lòng từ tâm, thành thật, dũng cảm, kiên nhẫn, say mê công
chính, lịch thiệp, trong sạch, công bằng, thánh thiện khả ái, danh thơm tiếng
tốt, hạnh kiểm đáng khen” ; và trong Hiến Chế Hội Thánh số 37 dạy : “Các
chủ chăn phải nhìn nhận và nâng cao phẩm giá trách nhiệm của giáo dân,
sẵn sàng chấp nhận ý kiến khôn ngoan của họ. Phải nhìn nhận và tôn trọng tự do
chính đáng của mọi người trong lãnh vực trần thế”.
Bởi vậy, dân Chúa
chỉ mong đừng bao giờ các Bề trên huấn luyện Chủng sinh lại đề cử với Giám mục
phong chức cho người thiếu nhân bản trầm trọng, thiếu khả năng phán đoán quân
bình, thiếu sự kiềm chế xúc động bản thân, thiếu khôn ngoan, thiếu thận trọng
khi hành xử và phát biểu, nhất là thiếu thiện chí tìm đường phục vụ hữu hiệu,
lại gây bất hòa chia rẽ đoàn chiên. Vì như thế là xấu hổ cho Hội Thánh và làm
nhục Chúa Ki-tô là Mục Tử nhân lành.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét